สถานการณ์โรคไข้เลือดออกในประเทศไทย มีการแพร่ระบาดมากในช่วงฤดูฝน และทำให้มีผู้ป่วย และเสียชีวิตปี ๆ หนึ่งนับร้อยราย ซึ่งเป็นที่น่าตกใจมากกับโรคระบาดที่สามารถป้องกันได้อย่างง่าย ๆ แต่กลับพบผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตเพิ่มมากขึ้น ซึ่งในปัจจุบันกลุ่มเสี่ยงได้กระจายไปทั่วในทุกกลุ่มอายุ
โรคไข้เลือดออกติดต่อกันได้โดยมียุงลายบ้าน (Aedes aegypti) เป็นพาหะนำโรคที่สำคัญ โดยยุงตัวเมียซึ่งกัดเวลากลางวันและดูดเลือดคนเป็นอาหาร จะกัดดูดเลือดผู้ป่วยซึ่งในระยะไข้สูงจะเป็นระยะที่มีไวรัสอยู่ในกระแสเลือด เชื้อไวรัสจะเข้าสู่กระเพาะยุง เข้าไปอยู่ในเซลล์ที่ผนังกระเพาะ เพิ่มจำนวนมากขึ้นแล้วออกมาจากเซลล์ผนังกระเพาะ เดินทางเข้าสู่ต่อมน้ำลายพร้อมที่จะเข้าสู่คนที่ถูกกัดในครั้งต่อไป ซึ่งระยะฟักตัวในยุงนี้ประมาณ 8-12 วัน เมื่อยุงตัวนี้ไปกัดคนอื่นอีก ก็จะปล่อยเชื้อไวรัสไปยังผู้ที่ถูกกัดได้ เมื่อเชื้อเข้าสู่ร่างกายคนและผ่านระยะฟักตัวนานประมาณ 5-8 วัน (สั้นที่สุด 3 วัน - นานที่สุด 15 วัน) ก็จะทำให้เกิดอาการของโรคได
การตรวจพบโรคโดยผู้ปกครอง ญาติ หรือ แพทย์ บางครั้งอาจจะล่าช้าจนผู้ป่วยเกิดอาการช็อคจากไข้สูง เพื่อเป็นการป้องกันการสูญเสียคนที่คุณรัก จึงขอแนะนำวิธีการปฏิบัติง่าย ๆ 5 ป. 1 ข. เพื่อกำจัด "ยุงลาย" ดังนี้
- ป.1 ปิด ภาชนะขังน้ำให้มิดชิด ป้องกันยุงลายลงไปวางไข่
- ป.2 เปลี่ยน น้ำในแจกัน ถังเก็บน้ำ ทุก 7 วันที่ตรงกันทั้งชุมชนเพื่อตัดวงจรลูกน้ำที่จะกลายเป็นยุง
- ป.3 ปล่อย ปลากินลูกน้ำในภาชนะใส่น้ำถาวร
- ป.4 ปรับปรุง สิ่งแวดล้อมให้ปลอดโปร่ง โล่งสะอาด ลมพัดผ่าน ไม่เป็นที่เกาะพักของยุงลาย
- ป.5 ปฏิบัติ เป็นประจำจนเป็นนิสัย ต่อเนื่อง และสม่ำเสมอตลอดไป
- 1ข. ขัดล้างไข่ยุงลาย ที่อาจติดอยู่กับภายในภาชนะต่าง ๆ ที่ใช้ใส่น้ำ เช่น อ่าง แจกัน กระถาง เพื่อกำจัดไข่ยุงลาย
เป็นไงครับ ข้อปฏิบัติง่าย ๆ ดูแล้วทำได้ไม่ยากเลยใช่มั๊ยครับ แต่ที่สำคัญคือต้องปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอเพื่อตัดวงจรชีวิตของยุงลาย เท่านี้คุณก็สามารถป้องกันโรคไข้เลือดออกให้กับครอบครัวได้แล้วครับ ทราบแล้วช่วยบอกต่อด้วยน้า
